🚀 go-pugleaf

Przegl±daj±c stronê NF oraz dzia³ Opowiadania, trafi³em na porady -
jak pisac...
Porady jak porady, ale jeden z punktów zdumia³ mnie i zaskoczy³.
NF jest - jakoby - wid±cym i bardzo nowoczesnym magazynem sf&f.
A je¶li jest, to sk±d to zami³owanie do skostnia³ego j.polskiego
naszych pradziadów?
Przyklad... lekko poprawiony i zmodyfikowany ;)))

C) Zapis dialogów:

NF - UWAGA! Je¶li s³owa postaci koñcz± siê wykrzyknikiem, lub
pytajnikiem to -  po my¶lniku - zawsze u¿ywamy du¿ej litery.
- To ty, M¶ciwoju? - Spyta³ Pêdzibimbr.
- Witaj, M¶ciwoju! - Zawo³a³ Pêdzibimbr.
------
Do dzisiaj, nikt nie umie powiedzieæ, dlaczego tak piszemy.
Utarty nawyk? Mo¿e.
W j.polskim, odruchowo reagujemy na kropki (koniec zdania) oraz s³owa
zaczynaj±ce siê od du¿ej litery (imiona wlasne).
Nowoczesny j.polski unika nadmiaru kropek (koñcz±cych zdanie) w
tek¶cie.
U¿ywanie ma³ej litery, jak ponizej, znacznie u³atwia szybko¶æ czytania
tekstu.
- To ty, M¶ciwoju? - spyta³ Pêdzibimbr.
- Witaj, M¶ciwoju! - zawo³a³ Pêdzibimbr.
------

NF - 1) Podstawowa wersja dialogu. S³owa postaci zaczynamy du¿± liter±
i koñczymy my¶lnikiem (bez kropki na koñcu zdania), zdanie po my¶lniku
zaczyna siê ma³± liter± tylko wtedy, gdy jest to "odg³os paszcz±", np.
powiedzia³, rzek³, odrzek³, krzykn±³, zawo³a³, wyj±ka³, wystêka³,
rozkaza³ i wszelkie inne wariacje
- Witaj, M¶ciwoju - powiedzia³ Pêdzibimbr
- Witaj, M¶ciwoju - wystêka³ Pêdzibimbr
- Witaj, M¶ciwoju - rzek³ Pêdzibimbr
itp.,
----------

Hmm...
Tylko po "odg³osie paszcz±"?
Nie.
Nowoczesny j.polski u¿ywa te¿ ma³ej litery po ka¿dej fizycznej
czynno¶ci oraz wtr±ceniach refleksyjnych - rozwa¿ania duchowe, punkty
widzenia, uczucia i odczucia.
- Witaj, M¶ciwoju - zaskoczony Pêdzibimbr zrobil zapraszajacy gest.
- Witaj, M¶ciwoju - spuszczajac wzrok, Pêdzibimbr zacisna³ wargi
dusz±c w sobie gniew.
- Witaj, M¶ciwoju - nerwowe s³owa powitania nale¿a³y do Pêdzibimbra,
reszta zebranych milcza³a.
- Witaj, M¶ciwoju - s³owa nie odzwierciedla³y uczuæ Pêdzibimbra.
- Witaj, M¶ciwoju - poprawno¶æ dworskiej etykiety nakazywa³a teraz
g³êboki pok³on wasala ale Pêdzibimbr nawet nie zgi±³ kolana, czuj±c
sie równy, je¶li nie wiekszy, od starego w³adyki..
--------

NF - 2) Je¶li po s³owach postaci nie wystêpuje "odg³os paszcz±", ale
normalne zdanie, to s³owa postaci koñczymy kropk±, a normalne zdanie
zaczynamy du¿± liter±.
UWAGA! Zamiast kropki po s³owach postaci mo¿e wyst±piæ wykrzyknik,
pytajnik lub wielokropek - w tych przypadkach normalne zdanie równie¿
zaczynamy du¿± liter±.
- Witaj,M¶ciwoju! - Pêdzibimbr opu¶ci³ wzrok.
- To ty,M¶ciwoju? - Niedowierzajacy i zdumiony Pêdzibimbr wpatrzyl sie
bacznie w twarz przybysza.
-------

No có¿, utar³o siê, ¿e tam gdzie mamy wykrzyknik lub pytajnik piszemy
dalej od duzej litery.
To jednak mo¿na ¶mia³o odrzuciæ - patrz uwagi wy¿ej.
A co do wielokropka, to sprawa jest jednoznaczna i oczywista.
Po wielokropku, piszemy zawsze ma³± liter± - (zaczynamy od ma³ej
litery).
- To ty,M¶ciwoju... - prowadzacy przesluchanie Pêdzibimbr nie ukrywal
zaskoczenia.
Tu uwaga.
Wielokropek mo¿e ¶mia³o zast±piæ pytajnik oraz wykrzyknik, ale wtedy
sugeruje czytelnikowi s³abo¶æ zapytania (pytajnika) czy te¿
(wykrzyknika) czyli okrzyku - zaskoczenia, strachu, gniewu, itp.
Druga uwaga.
a. Wielokropek u¿ywany jest do rozci±gniêcia i zwolnienia czasu w
zdaniu, zwykle w dialogach.
W opisach zezwala na niedopowiedzenia.
b. Wielokropek, wyj±tkowo, mo¿e zast±piæ kropkê na koñcu zdania -
chwyt literacki zapo¿yczony z warsztatu poety - dodaje specyficznego
smaczku i nastroju w romansach i horrorach.
----------

NF - 3) Je¶li kwestia postaci jest jednym zdaniem, w ¶rodku mo¿e
zostaæ ono podzielone przez "wtr±cenie odpaszczowe". Np.:
Normalne zdanie: - Zamknij d¼wierze, bo muchy do izby pr±!
Zdanie podzielone wtr±ceniem odpaszczowym: - Zamknij d¼wierze - rzek³a
babka - bo muchy do izby pr±!
Jak widaæ, przecinka (który normalnie wyst±pi³by w miejscu wtr±cenia),
ju¿ siê nie stawia, jak w równie¿ ¿adnych kropek we wtr±ceniu.
--------

To prawda, ale...
Nowoczesny j.polski u¿ywa te¿ ma³ej litery po ka¿dej fizycznej
czynno¶ci oraz wtr±ceniach refleksyjnych - rozwa¿ania duchowe, punkty
widzenia, uczucia i odczucia.
np.
- To ty,M¶ciwoju... - prowadzacy przesluchanie Pêdzibimbr nie ukrywal
zaskoczenia - to ty¶ nas zdradzi³, przyznajesz.
- Zamknij d¼wierze - babka wskaza³a na lep pod sufitem - zamknij, bo
muchy do izby pr±!

---------
Muchy ;)))
Tradycyjny, staropolski tekst jest upstrzony setk± kropeczek, tak
jakby go muchy... tego tam...
Taki tekst czyta sie trudno, gdy¿ pod¶wiadomie robimy postoje po
ka¿dej kropce.
Zmniejszenie postojow przyspiesza czytanie - dowiedzione naukowo.
Nowoczesny j.polski nie tylko u³atwia czytanie, ale te¿ u³atwia naukê
gramatyki, a dalej u³atwia pracê korektorów.

FM